Wielki sezon Wembley

8 sierpnia, stadion Wembley w Londynie, godzina 15:00 czasu miejscowego. Rozbrzmiewa gwizdek arbitra Andre Marinnera, który inauguruje wielki sezon Kolebki Futbolu.

Ten sezon na pewno zapisze się na trwałe do dziejów angielskiego stadionu narodowego, bowiem po raz pierwszy w historii nowego Wembley odbędzie się tu finał najważniejszych europejskich rozgrywek klubowych – Ligi Mistrzów. Jak co roku, rzecz jasna, angielscy fani będą mieli okazję obserwować finały Pucharu Anglii i Pucharu Ligi Angielskiej, a także wiele innych prestiżowych meczów. Z tej okazji warto przypomnieć sobie historię najbardziej rozpoznawalnego obiektu piłkarskiego na świecie.

28 kwietnia 1923 roku – to wtedy nastąpiło wielkie otwarcie starego Wembley. Ceremonii tej przewodniczył król Jerzy V. Koszt budowy wyniósł 750 000 funtów, co jak na tamte czasy stanowiło wielką kwotę. Dość powiedzieć, że wówczas rekordem transferowym było kupienie przez Middlesborough Anglika Alfa Commona z Sunderlandu za 1500 funtów.

Tego samego dnia na Wembley odbył się finał Pucharu Anglii między Boltonem a West Hamem. Wygrali ci pierwsi, 2:0, po golach Davida Jacka i Jacka Smitha. Mecz ten obejrzało 126 047 osób, co stanowiło prawie komplet publiczności (około 127 tysięcy). Nieoficjalnie mówiono jednak o trzystu tysiącach widzów (z czego 60 tysięcy miało obserwować spotkanie zza murów Wembley). Finał ten przezwano White Horse Final. Jest z tym związana pewna anegdota. Z racji ogromnych tłumów, które zgromadziły się na stadionie, wiele osób postanowiło wejść na teren dookoła boiska, a nawet na nim. Potrzebna była więc interwencja policji konnej. Jeden z funkcjonariuszy policji jechał na wyróżniającym się z tłumu białym koniu o imieniu Billy, którego później podczas budowy nowego Wembley uhonorowano mostem jego imienia na zewnątrz stadionu. Na Wembley 71 razy wyłaniano zwycięzców Pucharu Anglii (w latach 1940-1945 nie rozgrywano meczów, a w 1970 roku mecz decydujący o pucharze odbył się na Old Trafford, gdyż na Wembley był remis). Ostatni z nich wygrała londyńska Chelsea w 2000 roku po meczu z Aston Villą dzięki bramce Roberto Di Matteo.

W 1948 roku w Londynie odbywały się Letnie Igrzyska Olimpijskie. Spora część konkurencji lekkoatletycznych rozgrywana była właśnie na Wembley, głównej arenie tej imprezy. Także tu odbył się finał piłki nożnej wygrany przez Szwedów 3:1 z Jugosławią. Rzecz jasna, Wembley gościło też finał Mistrzostw Świata w 1966 roku. Do dziś Anglicy wspominają triumf swoich rodaków nad RFN 4:2, po hat-tricku sir Geoffa Hursta. Do dziś także Niemcy rozpamiętują, co by było, gdyby nie uznano słynnej bramki Hursta, choć po ostatniej kontrowersyjnej decyzji Jorge Larriondy na tegorocznych MŚ trochę przycichli… Trzydzieści lat później Wembley oglądało wszystkie mecze Synów Albionu, którzy doszli do półfinału, ulegając tam Niemcom po karnych. Na pocieszenie Anglikom została korona króla strzelców dla Alana Shearera oraz fakt, że przegrali ze zwycięzcami turnieju, gdyż Niemcy po pierwszym w historii międzynarodowego futbolu złotym golu (strzelonym przez Olivera Bierhoffa, który zdobył obie bramki dla Niemców w tym meczu) pokonali 2:1 sensację mistrzostw, Czechów.

Ze słynnych spotkań reprezentacyjnych warto wspomnieć o zwycięskim remisie Polski na Wembley. 17 października 1973 roku w Londynie reprezentacja Anglii podejmowała teoretycznie słabszych Polaków. Miało być lekko, łatwo i przyjemnie. 6:0, 7:0 – angielscy kibice byli pewni siebie. Mecz o wielką stawkę – o wyjazd na mistrzostwa świata w RFN. Polscy piłkarze stawili jednak czoła bardziej utytułowanym przeciwnikom. Gol Jana Domarskiego spowodował zaciekłe ataki Anglii, ale świetnie bronił Tomaszewski, przed meczem nazwany przez Briana Clougha klaunem. Ostatecznie Anglia doprowadziła ledwie do remisu. Mistrzowie olimpijscy z Polski awansowali do mistrzostw świata, a Anglicy mogli odpocząć od wielkiego futbolu.

Stare Wembley widziało też aż pięć finałów Pucharu Mistrzów. Pierwszy, w 1963 roku, wygrany został przez ekipę Milanu, przerywając hegemonię Benfiki Lizbona, która przegrała 2:1. W 1968 roku Puchar Mistrzów ponownie zawitał do Londynu. Po raz kolejny stawiła się też Benfica, która na czele z Eusébio w bojowych nastrojach przystąpiła do boju z Manchesterem United. Czerwone Diabły, jak doskonale wiemy, wygrały wówczas 4:1 i to George Best, a nie Eusébio był największą gwiazdą spotkania, które dało Anglii pierwszy Puchar Mistrzów w historii. Benfica zaś przegrała trzeci finał Pucharu Mistrzów w ciągu ostatnich 5 lat, po porażkach kolejno z: Milanem, Interem w 1965 roku i właśnie Manchesterem. Skończyło się na pięciu: doszły porażki z PSV i Milanem w 1988 i 1990 roku. Wszystko wskazuje na to, że na Benfice ciąży klątwa. Portugalczycy cierpią z powodu Béli Guttmanna, węgierskiego trenera żydowskiego pochodzenia. Zdobył on dla Benfiki dwa Puchary Mistrzów z rzędu w 1961 i 1962 roku, jednak po tym sukcesie zaczął domagać się podwyżki. Prezes zbył go jednak, więc Węgier odszedł z Benfiki do urugwajskiego Peñarolu. Na odchodne rzucił jeszcze, że „przez najbliższe sto lat Benfica nie będzie najlepszą drużyną Europy!”.
Póki co wygląda na to, że kibice Benfiki będą musieli poczekać ponad pięćdziesiąt lat na oczekiwany sukces.

W 1971 roku Wembley z zapartym tchem oglądało popisy Cruyffa i spółki podczas spotkania Ajaxu z Panathinaikosem wygranego przez podopiecznych Rinusa Michelsa 2:0. Po siedmiu latach angielska drużyna po raz kolejny stanęła przed szansą zostania najlepszą klubową drużyną Europy w Kolebce Futbolu. Tym razem w szranki z żądnym rewanżu za finał Pucharu UEFA sprzed dwóch lat Club Brugge, skądinąd znane w Polsce również z zeszłorocznych bojów z Lechem Poznań, stanął wielki rywal Manchesteru United – Liverpool FC. Z boju tego liverpoolczycy wyszli zwycięsko za sprawą Kenny’ego Dalglisha, który strzelił jedyną bramkę spotkania. Po raz ostatni Wembley widziało Puchar Mistrzów w 1992 roku, kiedy to po rzucie wolnym Ronalda Koemana z Barcelony skapitulował bramkarz Sampdorii, Gianluca Piagluca.

Rok później do Londynu przybyli finaliści Pucharu Zdobywców Pucharów. Parma zwyciężyła 3:1 dzisiejszą filię Manchesteru United, Royal Antwerp i mogła cieszyć się ze zdobycia trofeum. Był to drugi finał tych rozgrywek rozegrany na Wembley, gdyż w 1965 roku miejscowy West Ham pokonał 2:0 TSV 1860 Monachium. W 2000 roku odbył się ostatni mecz na starym Wembley. Obyło się bez radości, gdyż Anglia przegrała u siebie 0:1 po bramce z rzutu wolnego Dietmara Hammanna, który tym samym zdobył ostatnią bramkę w historii starego Wembley. Po spotkaniu ówczesnego selekcjonera Synów Albionu, Kevina Keegana, zwolniono. Porażkę tę Anglicy ostro powetowali sobie w rewanżu – na berlińskim Olympiastadion Niemcy musieli przełknąć gorzką pigułkę w postaci przegranej 5:1.

Stare Wembley wielokrotnie było gospodarzem zawodów żużlowych czy lekkoatletycznych. Jako jeden z największych obiektów sportowych na świecie na stadionie swe koncerty dawały tam takie gwiazdy, jak zespół Queen, czy The Rolling Stones. W 2000 roku stadion zamknięto, a w 2003 roku zburzono, by na jego miejscu budować nowy stadion – nowe Wembley.

9 marca 2007 roku to data przełomowa. To właśnie wtedy dokonano otwarcia jednego z najnowocześniejszych stadionów na świecie. Cena: zawrotna, astronomiczna wręcz suma 757 milionów funtów robi ogromne wrażenie. 90 000 krzesełek, rozsuwany dach mogący zakryć obiekt całkowicie w zaledwie kilkanaście minut, 23 tony stali użyte do budowy, kilometr obwodu, 56 km kabli przebiegających na stadionie, 2 618 toalet, sala bankietowa na 1 900 gości, hotel na 200 łóżek, 4 restauracje, 688 barów szybkiej obsługi, kilkanaście sklepów z pamiątkami… Czy znacie inny obiekt mogący się pochwalić czymś takim? Oczywiście, o podgrzewanej murawie i podziemnym parkingu wspominać nie trzeba. Trzeci co do wielkości stadion piłkarski w Europie można określić prosto: full wypas.

16 dni po otwarciu odbyło się inauguracyjne spotkanie pomiędzy młodzieżówkami Anglii i Włoch. Spotkanie zakończyło się wynikiem 3:3, a pierwszego gola na nowym Wembley zdobył Włoch Giampaolo Pazzini. Dla Anglików pierwszego gola zdobył David Bentley. 19 maja 2007 na nowym obiekcie po raz pierwszy odbył się finał Pucharu Anglii, który na czas budowy Wembley odbywał się na Millenium Stadium w Cardiff. Zdobywcą Pucharu Anglii została Chelsea, która po golu Didiera Drogby w dogrywce pokonała Manchester United. Pierwszego dnia czerwca tego roku odbył się tu mecz reprezentacji Anglii z reprezentacją Brazylii. Spotkanie zakończyło się remisem, a pierwszego gola dla seniorskiej reprezentacji Anglii strzelił John Terry.

Na nowym Wembley rozgrywany jest każdy mecz reprezentacji Anglii, jeśli to ona jest gospodarzem. Poza tym rokrocznie rozgrywa się tu, prócz finału Pucharu Anglii, także finał Pucharu Ligi Angielskiej, mecz o Tarczę Wspólnoty, mecze barażowe o awans do Premier League, a także finał Johnstone’s Paint Trophy (puchar dla drużyn z League 1 i League 2). Stadion jest również gospodarzem koncertów, podobnie jak jego poprzednik.

Poza tym na Wembley rozgrywana będzie część konkurencji podczas Letnich Igrzysk Olimpijskich w Londynie w 2012 roku. Obiekt ten jest też miejscem rozgrywania finałowych meczów Rugby League Challenge Cup, a 28 października 2007 odbył się tu pierwszy w historii poza terytorium Ameryki Północnej oficjalny mecz amerykańskiej ligi futbolowej NFL. Zmierzyły się ze sobą drużyny New York Giants i Miami Dolphins. Poza tym, jak już zostało wspomniane na wstępie, w tym sezonie Wembley będzie gospodarzem finału Ligi Mistrzów.

Wembley to katedra futbolu. To stolica piłki nożnej, to jej serce.

Pele

Słowa Pelégo to dobre podsumowanie Wembley. Mało stadionów ma tak bogatą historię jak Kolebka Futbolu. Pozostaje więc jedno pytanie. Czy to naprawdę będzie sezon Wembley? Czy Ligę Mistrzów wygra zespół angielski?

Myślę, że tak. Nie będzie to byle jaki zespół. Będzie to zespół, który wygra Puchar Ligi Angielskiej, Puchar Anglii i Tarczę Wspólnoty. Będzie to Manchester United.